Hoa Đà là một vị lương y nổi tiếng thời Đông Hán trong lịch sử Trung
Hoa, được xem như thần y, cũng là một trong những ông tổ của Đông y, do
đó cách trị bệnh của ông từ xưa đến nay luôn được nhiều người coi trọng.
Từ xưa đến nay, các chuyên gia sức khỏe bao giờ cũng khuyên con người
phải ăn, ngủ và làm việc điều độ, hợp lý. Nhưng đa số chúng ta lại thiếu
quan tâm đến chất lượng giấc ngủ vì cho đó là hoạt động sinh lý bình
thường.
Danh y Hoa Đà trong suốt quá trình chăm sóc bệnh nhân, ông đã đúc kết
ra 4 lời khuyên về giấc ngủ để giữ gìn sức khỏe.
- ĐIỀU THỨ NHẤT:
” Phải đi ngủ trước giờ Tý (từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng) “
Theo quan niệm dưỡng sinh tại Thiếu Lâm tự, giấc ngủ là một phần vô
cùng quan trọng trong đời người. Nếu trước giờ Tý mỗi ngày không ngủ
được, thì khi đi khám bệnh, rất nhiều lão tăng y sẽ nói: “Không chữa cho
bạn”. Kỳ thực không phải là không chịu chữa trị, mà là. . . chữa không hết
được.
Tại sao nói như thế? Người mất ngủ thâm niên, bất luận là nam hay nữ
thì gan đều đã trực tiếp bị tổn thương, lâu ngày sẽ tổn thương thận, dần dần
tạo thành khí huyết của thân thể bị thiếu hụt, mỗi ngày khi soi gương sẽ cảm
thấy sắc mặt xám xịt, không tốt.
Đến lúc đó cho dù bạn mỗi ngày dùng sản phẩm chăm sóc da, các loại
chất bổ, rèn luyện thân thể, cũng không thể bù đắp lại những tổn thương do
ngủ chưa đủ hoặc là giấc ngủ không tốt.
Vì vậy, dậy sớm thì không sao nhưng tuyệt đối không được ngủ trễ. Rất
nhiều người tinh thần không phấn chấn, phần nhiều là do có thói quen ngủ
muộn, thường dễ bị tổn thương gan, tổn thương mật, thiếu tinh lực.
Người như vậy con mắt thường không tốt, tâm trạng thường bị ức chế,
thời gian vui vẻ ít đi (khí trong phổi cũng chịu ảnh hưởng, là nguyên nhân
của việc nhịp thở không ổn định liên tục trong khoảng thời gian dài). Có
nhiều người cho rằng buổi tối ngủ trễ, ban ngày có thể ngủ bù, thực ra là
không bù lại được, nếu như ngủ không được, ngủ không đủ thì còn tồi tệ
hơn nữa, khí huyết thân thể sẽ bị hao tổn hơn phân nửa. - Điều Thứ Hai:
” Khi ngủ không được suy nghĩ “
“Xem như mình không có thân thể, hoặc như là người đang ở trong nước,
hòa tan ngón chân cái trước, rồi đến các ngón chân khác, tiếp theo là bàn
chân, bắp chân, đùi,… từng bước hòa tan, cuối cùng như không tồn tại, tự
nhiên thiếp đi”. Đây chính là trạng thái tinh thần tốt khi thiền định đi vào
giấc ngủ: “Tâm ngủ trước, mắt ngủ sau”.
Nhiều lúc, nguyên nhân của mất ngủ là do lúc đi ngủ trong đầu có nhiều
tạp niệm, những lúc như thế này không nên nằm trằn trọc trên giường, để
tránh hao tâm tổn sức, lại khó chìm vào giấc ngủ, biện pháp tốt nhất là ngồi
dậy một hồi rồi ngủ tiếp.
Trên thực tế, con người ngày nay nếu muốn đi ngủ trước 11 giờ tối, thì
chuyện bình ổn cảm xúc trước khi lên giường cũng rất quan trọng, tâm trạng
cần có một khoảng thời gian từ từ trầm tĩnh lại. “Tâm ngủ trước, mắt ngủ
sau”, chính là đạo lý này.
Tâm ngủ trước, mắt ngủ sau, là cách tốt nhất để đi vào giấc ngủ.
Nếu như vẫn chưa ngủ được thì trước khi ngủ bạn có thể thử thực hiện
động tác gập bụng đơn giản, rồi ngồi xếp bằng tự nhiên hoặc ngồi kiết già
trên giường, hai tay xếp chồng lên nhau đặt lên trên chân, hô hấp tự nhiên,
cảm giác lỗ chân lông toàn thân nở ra khép lại theo nhịp thở, nếu có ngáp
chảy nước mắt thì sẽ có hiệu quả tốt nhất, đến khi muốn ngủ liền ngã xuống
ngủ. - ĐIỀU THỨ BA:
” Buổi trưa nên ngủ một chút hoặc là ngồi im thư giãn dưỡng thần “
Vào buổi trưa (từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều), nếu không có đủ điều kiện
để ngủ, bạn có thể ngồi im tĩnh lặng, nhắm mắt dưỡng thần 15 phút. Những
Hòa thượng đều có thói quen chợp mắt vào buổi trưa bằng cách ngồi thiền
tại phòng thiền.
Kỳ thực, giữa trưa chỉ cần nhắm mắt thực sự ngủ 3 phút là bằng ngủ 2
giờ, quan trọng là thời gian ngủ phải thích hợp là giữa trưa. Ban đêm nếu
ngủ đúng giờ Tý thì 5 phút ngủ tương đương với 6 giờ. - ĐIỀU THỨ TƯ:
Dậy sớm có lợi cho sự trao đổi chất của cơ thể con người.
” Nhất định phải dậy sớm “
Một ngày của nhà sư bắt đầu từ tiếng chuông đánh thức vào sáng sớm,
cho dù vào mùa đông, cũng sẽ không thức dậy trễ hơn 6 giờ, vào 3 mùa
xuân, hạ, thu thức dậy trước 5 giờ. Theo dưỡng sinh, dậy sớm có lợi cho sự
trao đổi chất của cơ thể con người.
Chỗ tốt của dậy sớm là có thể loại bỏ một số chất bẩn ra khỏi cơ thể, nếu
thức dậy quá muộn, đại tràng (ruột già) không được hoạt động, không thể
thực hiện tốt chức năng bài tiết.
Ngoài ra, chức năng tiêu hóa của cơ thể con người hoạt động tốt nhất là
vào buổi sáng từ 7 cho đến 9 giờ, là “khoảng thời gian hoàng kim” cho hấp
thụ dinh dưỡng. Cho nên, rất không nên ngủ nướng, nguyên nhân gây ra
tình trạng choáng váng, mỏi mệt đa phần là do tham ngủ.
Những đúc kết của Hoa Đà cũng là những điều nổi bật trong phép tắc trị
bệnh của Đông y: Bảo tồn được tam bảo của cơ thể Tinh-Khí-Thần là yếu tố
để cơ thể hoạt bát, tươi tỉnh.
BÀI HỌC MỖI SÁM HỐI 